Frene Basınca Ses Gelmesinin ve Titreşimin Nedenleri
Frene basınca neden ses gelir? Frene basınca gıcırtı, uğultu, sürtünme sesi gelmesinin ve titreşimlerin sebepleri nelerdir?
Fren sistemi, herhangi bir aracın en önemli bileşenlerinden biridir. Herhangi bir motor sorununun üstesinden gelmek önemli olsa da, fren pedalına basınca aracınızın gerçekten durup durmayacağını bilmek önemlidir. Bu nedenle, fren bileşenleri sık sık kontrol edilmeli ve gerekli bakımları aksatılmamalıdır.
Günümüzde çoğu aracın dört tekerleği fren diskleri ile donatılmış olsa da, bazı araçların yalnızca ön tekerlekleri disk, arka tekerlekleri ise kampanadır. Fren pedalına basıldığında, ön tekerlekler, arka tekerleklerden daha büyük bir role sahiptir, çünkü frenleme esnasında aracın ağırlığı öne doğru itilir. Bu nedenle ön frenler, arka frenlere oranla daha fazla aşınma ve arıza yapma eğilimindedir.
Frenlerden Gelen Ses ve Titreşimlerin Nedenleri
Normalde fren pedalına bastığınızda, araç yavaşladıkça hoş ve yumuşak bir his vermelidir. Sürüş sırasında duyulan çeşitli sesler, aracınızda bir sorun olduğunun ilk göstergelerinden biridir. Fren sisteminde meydana gelen arızaların neredeyse hepsi, genellikle sürüş sırasında fark edilir. Frenleme esnasında gıcırtı, sürtünme, uğultu, kazıma gibi rahatsız edici sesler duyarsanız veya direksiyonun titrediğini hissederseniz birşeyler yanlış gidiyor demektir. Bazı durumlarda ses kendiliğinden kaybolabilir ve herşey normale dönebilir. Ancak, ses tutarlıysa ve gittikçe daha da kötüleşiyorsa, fren sisteminde bir arıza var demektir.
Frenleme esnasında duyulan ses ve titreşimlerin en yaygın nedenleri şunlardır:
1. Fren Balatalarının Aşınması
Fren sisteminden gelen seslerin en yaygın nedeni aşınmış fren balatalarıdır. Sürekli kullanılan fren balataları, zamanla aşınır ve destek plakasında bulunan metal parça dışarı çıkar. Bu metal parça, fren diskine sürtünerek gıcırtı ve kazıma sesine neden olur. Bitmiş balatalarla aracı kullanmaya devam etmek, disk yüzeylerinin eğrilmesine ve kaliperlerin hasar görmesine yol açarak, onarım maliyetlerini yükseltebilir.
2. Kalitesiz Fren Balataları Kullanılması
Bulduğunuz en ucuz fren balatalarını satın alarak tasarruf etmeye çalışmayın. Kalitesiz fren balataları, frenleme mesafesini uzatarak, kazalara ve ciddi yaralanmalara neden olabilir. Düşük performansın yanı sıra, bu balatalar kalitesiz malzemelerden imal edilir ve disklere sürtünerek çeşitli seslere ve hasara yol açabilir. Fren balatası seçerken, piyasada bilinen markaları almaya dikkat edin.
3. Aşınmış Fren Şimleri
Fren şimi, fren balatasının arka kısmında bulunan ses ve gürültü azaltma birimidir. Fren balatasındaki titreşimi azaltır, zayıflatır ve termal bariyer işlevi görerek daha tutarlı frenleme için balatadaki sıcaklıkların eşit olmasını sağlar.
Fren balatalarını değiştirirken, şimleri de değiştirmelisiniz. Bazı tamirciler, işi hızlı bitirmek için bundan kaçınabilirler, bu gibi durumlar da tamircinizi de değiştirin. Değiştirilmeyen fren şimleri aşınarak, fren diskine veya diğer parçalara temas edebilir. Bu da, aracı sürerken veya frenleme esnasında fren sisteminden çeşitli seslerin gelmesine neden olur.
4. Frenlerde Sıkışan Pislikler ve Kalıntılar
Dış ortamdan gelen çakıl taşları veya çeşitli pislikler, fren sisteminde birikebilir ve kumpasa sıkışabilir. Disk ve kaliper arasına sıkışmış küçük bir taş parçası, kazıma, sürtünme seslerine ve tireşimlere yol açabilir. Fren pedalına basmasanız bile bu sesleri duyabilirsiniz. Sıkışan cisim çıkarılmazsa, fren diski hasar görebilir ve değiştirilmesi gerekebilir. En iyi seçenek, fren diskinin tornalanmasıdır.
Ayrıca Bakınız: Fren Diski Tornalama (Taşlama) Nedir?
Frenlerinize sıkışan bir şey, fren balatalarınızın hizasının bozulmasına ve balataların düzensiz aşınmasına neden olabilir. Bu durumda performans düşer ve balataları normalden daha erken değiştirmeniz gerekir.
5. Seyrek Sürüş
Çoğu fren balatası, araç tipine ve sürüş tarzına bağlı olarak genellikle 50.000 ila 100.000 kilometre arasında dayanır. Aracınızı nadiren kullanıyorsanız, çeşitli fren sorunları yaşayabilirsiniz. Uzun süre kullanılmayan araçların disk ve balataları paslanmaya eğilimlidir. Fren sisteminin diğer parçalarında da paslanma meydana gelebilir ve bu durumda kaliperler sıkışabilir veya başka sorunlar görülebilir. Yüzeyde oluşan pas nedeniyle, diskler artık pürüzsüz değildir ve pasın oluştuğu alanlarda eğrilik meydana gelir. Bu nedenle, sürüş sırasında veya frenleme esnasında garip sesler duyulabilir.
Ayrıca Bakınız: Fren Diskleri Neden Paslanır?
Ara sıra da olsa aracınızı kullanmak ve çok uzun süre yatırmamak bu sorunun önüne geçer. Az miktarda paslanma varsa, normal sürüş sırasında uygulanan fren, sürtünme ve ısı nedeniyle kendiliğinden temizlenebilir. Aksi durumda, disklerin ve kaliperlerin değiştirilmesi gerekebilir.
6. Fren Disklerinin Eğrilmesi
Aşınmış veya arızalı (çarpık, oyuk veya çatlamış) fren diskleri çeşitli seslere neden olur. Eğri ve düz olmayan diskler, frenleme esnasında gıcırtı veya tiz sesler çıkaracak, ileri vakalarda ise sürtünme seslerine neden olacaktır. Bunun da ötesinde, eğri diskler fren sisteminde çok fazla titreşim yaratır. Titreşimler düzensiz şekilde gelebilir ve fren pedalından ya da direksiyondan kolayca fark edilebilir. Bazı durumlarda fren disklerinin tornalanması ile bu işlem düzeltilebilir, ancak kullanım ömrü dolan disklerin değiştirilmesi gerekir.
Ayrıca Bakınız: Fren Diskleri Neden Eğilir? Fren Diski Eğriliği Nasıl Anlaşılır?
7. Fren Bileşenlerinin Yağsız Kalması
Fren balataları değiştirilirken, balataların arka tarafının fren kaliper yağı ile hafifçe yağlanması gerekir. Bu basit adım göz ardı edilirse, frene bastığınızda gıcırtı veya sürtünme sesi meydana gelebilir. Fren kaliperinin iki tarafını birbirine bağlayan kaydırma pimleri yeniden takılmadan önce bolca yağlanmalıdır. Fren kaliper cıvataları da yağlanmalıdır, aksi takdirde kızakları kuru ise ses çıkarabilir. Bu senaryonun gerçekleşmesi daha az olasılık olsa da, işini iyi yapan bir tamirci bunu göz ardı etmemelidir.
8. Arızalı Tekerlek Bilyaları
Bu muhtemelen fren seslerinin en az olası nedenidir. Tekerleklerinizden taşlama sesleri geliyorsa veya yüksekten sessize değişen titreşimler yaşıyorsanız, tekerlek bilyalarında bir sorun olabilir. Gürültüye ek olarak, sürüş sırasında muhtemelen direksiyonunuzda titreşimler hissedeceksiniz.
Ayrıca Bakınız: Tekerlek Bilyası Nedir? Aks - Porya Bilyası Arıza Belirtileri ve Nedenleri
